
Yoga phục hồi sau tai biến mạch máu não. Hiệu quả tối ưu, lưu ý quan trọng
Tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ, là một tình trạng y tế khẩn cấp xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên một phần của não bị gián đoạn đột ngột, do tắc nghẽn mạch máu (nhồi máu não) hoặc vỡ mạch máu (xuất huyết não). Hậu quả là các tế bào não bị thiếu oxy và dưỡng chất, dẫn đến tổn thương hoặc chết tế bào não. Tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới, với tỷ lệ mắc và di chứng ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.
Mục lục bài viết
- Cơ chế yoga hỗ trợ phục hồi sau tai biến
- Cải thiện tuần hoàn máu não
- Kích thích sự dẻo dai của thần kinh
- Tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt
- Cải thiện thăng bằng và phối hợp
- Giảm căng thẳng và lo âu
- Cải thiện chức năng nhận thức
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ
- Các bài tập yoga phục hồi sau tai biến
- Bài tập khởi động: (5-10 phút)
- Bài tập thở (Pranayama): (5-10 phút)
- Bài tập cho tay và vai
- Bài tập cho chân và hông
- Bài tập cho thân mình
- Bài tập thăng bằng (nếu có thể)
- Bài tập thư giãn: (5-10 phút)
- Lưu ý an toàn khi tập yoga cho người bệnh sau tai biến
- Tham khảo ý kiến bác sĩ và chuyên gia vật lý trị liệu
- Bắt đầu từ từ, tăng dần độ khó và lắng nghe cơ thể
- Không so sánh với người khác và sử dụng công cụ hỗ trợ
- Kết luận
Di chứng của tai biến mạch máu não rất đa dạng, tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương não, bao gồm: yếu liệt một bên cơ thể, mất hoặc giảm khả năng vận động, khó khăn trong việc đi lại và giữ thăng bằng, rối loạn ngôn ngữ (nói khó, khó hiểu), suy giảm nhận thức (giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, khó khăn trong việc giải quyết vấn đề…), rối loạn cảm xúc (trầm cảm, lo âu…), và các vấn đề về thị giác, nuốt, và tiểu tiện.
Phục hồi chức năng sau tai biến là một quá trình lâu dài, gian khổ và đòi hỏi sự kiên trì của cả người bệnh và người thân. Bên cạnh các phương pháp điều trị y tế và vật lý trị liệu, yoga đang ngày càng được công nhận là một phương pháp hỗ trợ phục hồi hiệu quả và an toàn. Yoga không chỉ là các bài tập thể chất đơn thuần, mà là một hệ thống luyện tập toàn diện, tác động đến cả thể chất, tinh thần và hơi thở.
Với những điều chỉnh phù hợp, yoga có thể giúp người bệnh sau tai biến cải thiện sức mạnh, sự linh hoạt, khả năng giữ thăng bằng, giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, yoga có thể hỗ trợ phục hồi sau tai biến như thế nào, và những bài tập yoga cụ thể nào là phù hợp và an toàn cho người bệnh? Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu vai trò của yoga trong quá trình phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não, đồng thời gợi ý một số bài tập yoga đơn giản, có thể thực hiện tại nhà, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Cần nhấn mạnh rằng, trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện yoga nào, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị và chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Cơ chế yoga hỗ trợ phục hồi sau tai biến
Yoga, với sự kết hợp giữa các tư thế (asana), kỹ thuật thở pranayama, và thiền định (dhyana), có thể mang lại nhiều lợi ích cho quá trình phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não thông qua các cơ chế sau:
Cải thiện tuần hoàn máu não
- Cơ chế: Tai biến mạch máu não gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ ở một vùng não, dẫn đến tổn thương hoặc chết tế bào não. Việc cải thiện tuần hoàn máu não, cung cấp oxy và dưỡng chất cho các tế bào não còn sống sót và các vùng não lân cận, là yếu tố quan trọng trong quá trình phục hồi.
- Yoga và tuần hoàn máu não: Một số tư thế yoga, đặc biệt là các tư thế đảo ngược nhẹ nhàng (như tư thế Gác Chân Lên Tường, tư thế Chó Úp Mặt, tư thế Đứng Bằng Vai có hỗ trợ…) có thể giúp tăng cường lưu thông máu lên não. Khi đầu ở vị trí thấp hơn tim, trọng lực sẽ hỗ trợ máu chảy về não dễ dàng hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các tư thế đảo ngược cần được thực hiện một cách cẩn thận và có sự hướng dẫn của chuyên gia, đặc biệt là đối với người bệnh sau tai biến.
- Dẫn chứng khoa học: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng yoga có thể cải thiện lưu lượng máu não. Tuy nhiên, các nghiên cứu này thường được thực hiện trên người khỏe mạnh, cần có thêm nghiên cứu trên người bệnh sau tai biến.
Kích thích sự dẻo dai của thần kinh
- Neuroplasticity là gì?: Neuroplasticity, hay còn gọi là tính dẻo của thần kinh, là khả năng kỳ diệu của não bộ trong việc tự tổ chức lại, thay đổi cấu trúc và chức năng, bằng cách hình thành các kết nối thần kinh mới trong suốt cuộc đời. Sau tai biến, não bộ có thể tự phục hồi một phần bằng cách “tái tạo” các đường dẫn truyền thần kinh đã bị tổn thương, hoặc hình thành các đường dẫn truyền mới để thay thế.
- Yoga và neuroplasticity: Yoga, với sự kết hợp giữa vận động, tập trung, và thư giãn, được cho là có thể kích thích sự dẻo dai của thần kinh. Việc thực hành yoga thường xuyên, lặp đi lặp lại các tư thế và kỹ thuật thở trong yoga, có thể tạo ra những thay đổi tích cực trong cấu trúc và chức năng của não bộ, giúp phục hồi các chức năng bị mất hoặc suy giảm do tai biến.
- Dẫn chứng: Một số nghiên cứu trên động vật và người cho thấy rằng các hoạt động thể chất, bao gồm cả yoga, có thể thúc đẩy sự hình thành các tế bào thần kinh mới (neurogenesis) và tăng cường các kết nối thần kinh. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để khẳng định tác động cụ thể của yoga lên neuroplasticity ở người bệnh sau tai biến.
Tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt
- Di chứng yếu liệt: Tai biến thường gây ra tình trạng yếu liệt một bên cơ thể (hemiparesis hoặc hemiplegia), làm giảm khả năng vận động và gây khó khăn cho các hoạt động hàng ngày.
- Yoga và phục hồi vận động: Các tư thế yoga, với sự điều chỉnh phù hợp, có thể giúp người bệnh sau tai biến tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai của các cơ bắp, đặc biệt là các cơ bị ảnh hưởng bởi tai biến. Việc tập trung vào các bài tập kéo giãn (stretching) có thể giúp giảm tình trạng co cứng cơ (spasticity) – một di chứng thường gặp sau tai biến.
- Dẫn chứng: Một bài tổng quan hệ thống (systematic review) năm 2017 trên tạp chí Topics in Stroke Rehabilitation đã kết luận rằng yoga có thể cải thiện chức năng vận động ở người bệnh sau đột quỵ.
Cải thiện thăng bằng và phối hợp
- Vấn đề thăng bằng sau tai biến: Tai biến mạch máu não có thể gây tổn thương các vùng não chịu trách nhiệm về thăng bằng và phối hợp, khiến người bệnh dễ bị mất thăng bằng, đi lại khó khăn và có nguy cơ té ngã cao.
- Yoga và thăng bằng: Các tư thế yoga, đặc biệt là các tư thế đứng và các tư thế thăng bằng một chân (như tư thế Cái Cây, tư thế Chiến Binh III…), có thể giúp cải thiện khả năng giữ thăng bằng, tăng cường nhận thức về cơ thể (proprioception) và cải thiện sự phối hợp giữa các bộ phận cơ thể.
- Dẫn chứng: Nhiều nghiên cứu đã cho thấy yoga cải thiện đáng kể khả năng thăng bằng ở người cao tuổi, và có tiềm năng áp dụng cho người bệnh sau tai biến.
Giảm căng thẳng và lo âu
- Tâm lý sau tai biến: Người bệnh sau tai biến thường phải đối mặt với nhiều khó khăn về thể chất, tinh thần và xã hội, dẫn đến căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và các vấn đề tâm lý khác.
- Yoga và sự thư giãn: Yoga, với các kỹ thuật thở, thiền định và thư giãn, giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, tạo ra trạng thái thư giãn sâu, giảm mức cortisol (hormone căng thẳng) và cải thiện tâm trạng.
- Dẫn chứng: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của yoga trong việc giảm căng thẳng, lo âu và trầm cảm ở nhiều đối tượng khác nhau, bao gồm cả người bệnh sau tai biến.
Cải thiện chức năng nhận thức
- Suy giảm nhận thức sau tai biến: Tai biến có thể gây ra các vấn đề về nhận thức, như suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, khó khăn trong việc lập kế hoạch và giải quyết vấn đề, và các vấn đề về ngôn ngữ.
- Yoga và nhận thức: Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng yoga có thể cải thiện chức năng nhận thức ở người bệnh sau tai biến. Cơ chế có thể liên quan đến việc tăng cường lưu thông máu lên não, kích thích sự dẻo dai của thần kinh, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
- Dẫn chứng: Một số nghiên cứu nhỏ lẻ cho thấy có sự cải thiện về nhận thức, tuy nhiên cần có thêm bằng chứng.
Cải thiện chất lượng giấc ngủ
- Mối liên hệ: Mất ngủ, khó ngủ rất phổ biến ở bệnh nhân sau tai biến.
- Yoga và giấc ngủ: Yoga giúp thư giãn, giảm căng thẳng, lo âu, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Tóm lại, yoga có thể hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng yoga không phải là phương pháp điều trị thay thế, mà là một phương pháp hỗ trợ, cần được kết hợp với các phương pháp điều trị y tế và vật lý trị liệu khác. Việc tập luyện yoga cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia và có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
Các bài tập yoga phục hồi sau tai biến
Bài tập khởi động: (5-10 phút)
Khởi động là bước quan trọng để chuẩn bị cơ thể cho buổi tập, làm nóng cơ bắp, bôi trơn các khớp, tăng cường tuần hoàn máu và giảm nguy cơ chấn thương. Đối với người bệnh sau tai biến, khởi động cần được thực hiện một cách nhẹ nhàng, chậm rãi và cẩn thận.
Các động tác xoay khớp nhẹ nhàng
- Cổ: Ngồi hoặc đứng thẳng, từ từ xoay đầu sang phải, sang trái, cúi xuống, ngửa lên (mỗi động tác 5-10 lần).
- Vai: Xoay vai về phía trước và phía sau (5-10 lần mỗi chiều). Nâng vai lên cao và hạ vai xuống (5-10 lần).
- Cổ tay: Xoay cổ tay theo vòng tròn (5-10 lần mỗi chiều). Nắm và mở bàn tay (5-10 lần).
- Hông: Đứng thẳng, hai tay chống hông, xoay hông theo vòng tròn (5-10 lần mỗi chiều). Hoặc có thể ngồi trên ghế và xoay.
- Đầu gối: Đứng thẳng, hai tay đặt lên đầu gối, hơi khuỵu gối xuống và xoay đầu gối theo vòng tròn (5-10 lần mỗi chiều). Hoặc có thể ngồi và xoay.
- Cổ chân: Ngồi hoặc đứng, nhấc một chân lên khỏi sàn, xoay cổ chân theo vòng tròn (5-10 lần mỗi chiều), sau đó đổi chân.
Kéo giãn nhẹ nhàng
- Kéo giãn cổ: Ngồi hoặc đứng thẳng, từ từ nghiêng đầu sang một bên, dùng tay cùng bên nhẹ nhàng kéo đầu về phía vai. Giữ trong 15-30 giây, sau đó đổi bên.
- Kéo giãn vai: Đưa một tay ra sau lưng, vòng qua eo, tay còn lại nắm lấy khuỷu tay đó và kéo nhẹ nhàng. Giữ trong 15-30 giây, sau đó đổi bên.
- Kéo giãn ngực: Đứng thẳng, hai tay đan sau lưng, từ từ nâng hai tay lên cao, mở rộng ngực. Giữ trong 15-30 giây.
- Kéo giãn cổ tay: Ngồi thẳng lưng. Duỗi thẳng một cánh tay về phía trước, lòng bàn tay hướng lên. Dùng tay còn lại nắm lấy các ngón tay và kéo nhẹ về phía thân người.
- Kéo giãn bắp chân: Đứng đối diện với bức tường, hai tay chống lên tường. Bước một chân ra sau, gót chân chạm sàn, chân trước hơi khuỵu. Giữ trong 15-30s.
Bài tập thở (Pranayama): (5-10 phút)
Hơi thở đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy cho não bộ, giảm căng thẳng, và cải thiện chức năng của hệ thần kinh.
Thở Bụng (Diaphragmatic Breathing): Thư giãn, giảm căng thẳng, tăng cường cung cấp oxy cho cơ thể. Tập trung vào việc di chuyển của bụng, cố gắng giữ cho ngực không di chuyển nhiều. Thời gian: 5-10 phút.
Thở Luân Phiên (Nadi Shodhana Pranayama) (nếu có thể): Cân bằng hai bán cầu não, làm sạch các kênh năng lượng, làm dịu tâm trí, giảm căng thẳng. Thời gian: 5-10 phút.
Bài tập cho tay và vai
Các bài tập này giúp cải thiện sức mạnh, sự linh hoạt và phạm vi chuyển động của tay và vai, đặc biệt quan trọng đối với những người bị yếu liệt một bên cơ thể.
Nâng tay lên cao: Tăng cường sức mạnh cơ vai và cánh tay, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp vai.
Hướng dẫn
- Ngồi hoặc đứng thẳng, hai tay duỗi dọc theo thân.
- Hít vào, từ từ nâng hai tay lên cao qua đầu (hoặc đến mức bạn có thể), lòng bàn tay hướng vào nhau.
- Thở ra, từ từ hạ tay xuống.
- Lặp lại.
Lưu ý
- Thực hiện chậm rãi và có kiểm soát.
- Nếu bạn bị yếu liệt một bên tay, có thể tập trung vào việc nâng tay bên bị liệt, sử dụng tay khỏe để hỗ trợ (nếu cần).
- Có thể sử dụng tạ nhẹ (nếu có thể) để tăng độ khó.
- Biến thể: Có thể nâng từng tay một, hoặc nâng hai tay sang ngang.
- Số lần lặp lại: 10-15 lần.
Xoay Vai (Shoulder Rotations): Làm ấm và bôi trơn khớp vai, giảm căng cứng ở vai và cổ.
Hướng dẫn
- Ngồi hoặc đứng thẳng, hai tay thả lỏng dọc theo thân.
- Từ từ xoay vai về phía trước theo vòng tròn (5-10 lần).
- Sau đó, xoay vai về phía sau theo vòng tròn (5-10 lần).
- Lưu ý: Thực hiện chậm rãi và có kiểm soát, không xoay quá mạnh.
Bài tập cho chân và hông
Các bài tập này giúp cải thiện sức mạnh, sự linh hoạt và phạm vi chuyển động của chân và hông, hỗ trợ việc đi lại và giữ thăng bằng.
Nâng Chân (Leg Lifts): Tăng cường sức mạnh cơ đùi và cơ hông.
Hướng dẫn
- Nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng.
- Hít vào, từ từ nâng một chân lên cao (càng cao càng tốt, nhưng không ép buộc), giữ chân thẳng.
- Thở ra, từ từ hạ chân xuống.
- Lặp lại với chân còn lại.
Lưu ý
- Thực hiện chậm rãi và có kiểm soát.
- Nếu bạn bị yếu liệt một bên chân, có thể tập trung vào việc nâng chân bên bị liệt, sử dụng chân khỏe để hỗ trợ (nếu cần).
- Có thể sử dụng dây đai hoặc khăn để hỗ trợ nếu bạn không thể nâng chân lên cao.
- Biến thể: Có thể nâng chân sang ngang, hoặc nâng chân ra sau (khi nằm sấp).
- Số lần lặp lại: 10-15 lần mỗi chân.
Gập Duỗi Đầu Gối (Knee Flexion and Extension): Tăng cường sức mạnh cơ đùi trước và cơ đùi sau, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp gối.
Hướng dẫn
- Ngồi trên ghế, hai chân đặt trên sàn.
- Từ từ duỗi thẳng một chân ra, giữ trong vài giây.
- Từ từ gập đầu gối lại, đưa chân về vị trí ban đầu.
- Lặp lại với chân còn lại.
- Lưu ý: Thực hiện chậm rãi và có kiểm soát, không khóa khớp gối khi duỗi thẳng chân.
- Số lần lặp lại: 10-15 lần mỗi chân.
Xoay Hông (Hip Rotations): Làm ấm và bôi trơn khớp hông, cải thiện sự linh hoạt của hông.
Hướng dẫn
- Đứng thẳng, hai tay chống hông (hoặc tựa vào tường/ghế để giữ thăng bằng).
- Từ từ xoay hông theo vòng tròn (5-10 lần mỗi chiều).
- Lưu ý: Thực hiện chậm rãi và có kiểm soát, không xoay quá mạnh.
- Biến thể: Có thể thực hiện khi ngồi trên ghế.
Kéo Giãn Chân và Hông (Leg and Hip Stretches)
- Kéo giãn đùi sau: Ngồi trên sàn, hai chân duỗi thẳng, từ từ gập người về phía trước, hai tay nắm lấy bàn chân hoặc cẳng chân. Giữ trong 15-30 giây.
- Kéo giãn hông: Đứng thẳng, bước một chân lên trước, khuỵu gối trước, giữ chân sau thẳng. Giữ trong 15-30 giây, sau đó đổi bên.
- Kéo giãn đùi trong: Ngồi trên sàn, hai lòng bàn chân chạm vào nhau, từ từ gập người về phía trước. Giữ trong 15-30 giây.
Bài tập cho thân mình
Các bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cơ bụng, cơ lưng và các cơ cốt lõi khác, hỗ trợ việc giữ thăng bằng, cải thiện tư thế và giảm đau lưng.
Tư thế Con Mèo – Con Bò (Cat-Cow Pose – Marjaryasana to Bitilasana) (biến thể): Kéo giãn và làm linh hoạt cột sống, giảm đau lưng, cải thiện tuần hoàn máu, massage các cơ quan nội tạng.
- Lưu ý: Thực hiện một cách chậm rãi và có kiểm soát, không ép buộc cơ thể.
Tư thế Em Bé (Child’s Pose – Balasana) (biến thể): Thư giãn lưng, vai, cổ, giảm căng thẳng và mệt mỏi.
- Lưu ý: Thực hiện một cách thoải mái, không ép buộc cơ thể.
Tư thế Cây Cầu (Bridge Pose – Setu Bandhasana): Tăng cường sức mạnh cơ mông, cơ đùi sau và cơ lưng dưới, mở rộng ngực. Không thực hiện nếu bạn bị đau lưng dữ dội.
Tư thế Vặn Mình (Seated Twist) (trên ghế hoặc trên giường): Kéo giãn cột sống, cơ liên sườn và cơ lưng, massage các cơ quan nội tạng, cải thiện tiêu hóa.
- Lưu ý: Không vặn mình quá mạnh.
Bài tập thăng bằng (nếu có thể)
Các bài tập thăng bằng giúp cải thiện khả năng giữ thăng bằng, tăng cường nhận thức về cơ thể và giảm nguy cơ té ngã. Tuy nhiên, các bài tập này cần được thực hiện một cách cẩn thận, và chỉ nên thực hiện khi người bệnh đã có đủ sức khỏe và khả năng.
Tư thế Cái Cây (Tree Pose – Vrksasana) (với sự hỗ trợ): Cải thiện sự cân bằng, tăng cường sự tập trung, làm khỏe chân và mắt cá chân.
Hướng dẫn (với sự hỗ trợ)
- Đứng thẳng, tựa lưng vào tường hoặc giữ một chiếc ghế để hỗ trợ.
- Chuyển trọng lượng cơ thể sang chân trái, từ từ co chân phải lên, đặt lòng bàn chân phải lên đùi trong của chân trái (tránh đặt lên đầu gối).
- Khi đã cảm thấy ổn định, có thể chắp hai tay trước ngực (Anjali Mudra) hoặc giơ hai tay lên cao qua đầu.
- Mắt nhìn vào một điểm cố định phía trước để giữ thăng bằng.
- Hít thở sâu và đều.
- Để thoát, hạ tay và chân, lặp lại với bên còn lại.
- Lưu ý: Bắt đầu với thời gian ngắn và tăng dần khi bạn cảm thấy khỏe hơn.
Bài tập thư giãn: (5-10 phút)
Thư giãn là một phần quan trọng của quá trình phục hồi sau tai biến, giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và thúc đẩy quá trình chữa lành.
Tư thế Xác Chết (Corpse Pose – Savasana): Thư giãn toàn bộ cơ thể và tâm trí.
Lưu ý an toàn khi tập yoga cho người bệnh sau tai biến
Sự an toàn của người bệnh sau tai biến mạch máu não luôn là ưu tiên hàng đầu khi tập yoga. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần ghi nhớ:
Tham khảo ý kiến bác sĩ và chuyên gia vật lý trị liệu
Trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện yoga nào, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị và chuyên gia vật lý trị liệu. Họ có thể đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể, mức độ di chứng, khả năng vận động, và các yếu tố nguy cơ của người bệnh, từ đó đưa ra lời khuyên về việc tập luyện có phù hợp hay không, và những bài tập nào là an toàn và hiệu quả.
- Tuyệt đối không tự ý tập luyện yoga khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
- Tập luyện dưới sự hướng dẫn của giáo viên yoga có kinh nghiệm:
- Lựa chọn giáo viên yoga có kinh nghiệm và được đào tạo về yoga trị liệu, yoga cho người cao tuổi, hoặc yoga cho người có vấn đề sức khỏe.
- Thông báo cho giáo viên yoga biết về tình trạng bệnh lý, các di chứng, và những hạn chế của bạn.
- Giáo viên yoga có thể điều chỉnh các tư thế, sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, và đưa ra các hướng dẫn cụ thể để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh.
Bắt đầu từ từ, tăng dần độ khó và lắng nghe cơ thể
Không vội vàng tập luyện các bài tập khó hoặc giữ tư thế quá lâu. Hãy bắt đầu với các bài tập đơn giản, nhẹ nhàng, thời gian ngắn, và tăng dần độ khó, thời gian giữ thế, và số lần lặp lại khi cơ thể bạn đã quen và khỏe hơn.
- Yoga là một quá trình, không phải là cuộc đua. Hãy kiên nhẫn và lắng nghe cơ thể.
- Đây là nguyên tắc quan trọng nhất trong yoga, đặc biệt là đối với người bệnh sau tai biến. Hãy chú ý đến những tín hiệu mà cơ thể gửi đến bạn.
- Nếu bạn cảm thấy đau nhói, đau buốt, chóng mặt, buồn nôn, khó thở, tê bì, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, hãy dừng lại ngay lập tức và nghỉ ngơi.
- Không ép buộc cơ thể vào các tư thế quá sức, hoặc vượt quá khả năng của bản thân.
ĐỌC THÊM: LÀM THẾ NÀO ĐỂ CẢM NHẬN CƠ THỂ KHI TẬP YOGA?
Không so sánh với người khác và sử dụng công cụ hỗ trợ
Mỗi người có một cơ địa, tình trạng sức khỏe và mức độ hồi phục khác nhau. Đừng so sánh mình với người khác, đặc biệt là những người khỏe mạnh hoặc có kinh nghiệm tập yoga lâu năm.
- Hãy tập trung vào việc cải thiện bản thân và cảm nhận những thay đổi tích cực trong cơ thể và tâm trí bạn.
- Đừng ngại sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như ghế, tường, gối, chăn, dây đai, gạch tập yoga… để giúp bạn thực hiện các tư thế một cách dễ dàng và an toàn hơn.
- Các dụng cụ hỗ trợ có thể giúp giảm áp lực lên các khớp, cải thiện sự cân bằng, và giúp bạn thư giãn sâu hơn trong các tư thế.
ĐỌC THÊM: DANH SÁCH TƯ THẾ YOGA CẦN TRÁNH KHI BẠN CÓ VẤN ĐỀ VỀ TIM MẠCH
Kết luận
Yoga có thể là một phương pháp hỗ trợ phục hồi chức năng hiệu quả và an toàn cho người bệnh sau tai biến mạch máu não. Các bài tập yoga, khi được thực hiện đúng cách và có sự điều chỉnh phù hợp, có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu não, kích thích sự dẻo dai của thần kinh, tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt, cải thiện thăng bằng và phối hợp, giảm căng thẳng và lo âu, cải thiện chức năng nhận thức và chất lượng giấc ngủ.
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng yoga không phải là phương pháp điều trị thay thế cho các phương pháp y tế và vật lý trị liệu khác. Yoga chỉ nên được coi là một phương pháp hỗ trợ, và cần được kết hợp với một chương trình phục hồi chức năng toàn diện, bao gồm thuốc men, vật lý trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, hoạt động trị liệu, và các phương pháp khác (nếu cần).
Điều quan trọng nhất là người bệnh cần phải tập luyện một cách an toàn, kiên trì và có sự hướng dẫn của các chuyên gia (bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu, giáo viên yoga có kinh nghiệm). Hãy lắng nghe cơ thể, tôn trọng giới hạn của bản thân, và không ép buộc mình.
Nếu bạn là người bệnh sau tai biến, hoặc nếu bạn đang chăm sóc cho người bệnh sau tai biến, hãy thử tìm hiểu về yoga và xem liệu nó có thể mang lại lợi ích cho bạn hay không. Hãy bắt đầu từ từ, và bạn có thể sẽ ngạc nhiên về những thay đổi tích cực mà yoga có thể mang lại cho sức khỏe và cuộc sống của bạn.
Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Chúc bạn và người thân luôn khỏe mạnh và bình an!