By Xưa kia, có một vị thiền sư sống ẩn dật trên núi cao. Một ngày nọ, hai người đệ tử cùng đến xin học đạo. Vị thiền sư đưa cho mỗi người một hạt giống và nói: “Hãy trồng hạt giống này, chăm sóc nó, và quay lại gặp ta sau một năm.”
Người đệ tử thứ nhất trân trọng hạt giống, chọn mảnh đất màu mỡ nhất, ngày ngày tưới nước, bắt sâu, vun trồng. Anh ta hy vọng hạt giống sẽ nảy mầm thành một cây cao lớn, trổ hoa thơm, quả ngọt. Nhưng rồi hạn hán kéo dài, hạt giống không thể nảy mầm. Anh ta thất vọng, bỏ cuộc.
Người đệ tử thứ hai, sau khi nhận hạt giống, lại suy ngẫm rất lâu. Anh ta hiểu rằng, hạt giống không chỉ đơn thuần là một vật chất, mà còn tượng trưng cho tiềm năng, cho giá trị bên trong mỗi người. Thay vì chỉ tập trung vào việc trồng cây, anh ta dành thời gian để tu dưỡng tâm hồn, rèn luyện trí tuệ, sống khiêm nhường, và giúp đỡ mọi người xung quanh. Anh ta tin rằng, khi tâm hồn được bồi đắp, giá trị bên trong được vun trồng, thì hạt giống tự khắc sẽ nảy mầm, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Một năm sau, cả hai người đệ tử quay lại gặp thiền sư. Người thứ nhất tay không trở về, mang theo sự thất vọng. Người thứ hai, tuy cũng không mang theo cây cối gì, nhưng ánh mắt lại lấp lánh niềm tin và sự an lạc. Nhìn thấy vậy, vị thiền sư mỉm cười nói với người đệ tử thứ hai: “Con đã thực sự hiểu được bài học về hạt giống. Hạt giống ta trao cho các con, chính là biểu tượng cho giá trị cốt lõi bên trong mỗi người. Việc vun trồng hạt giống ấy, chính là hành trình nuôi dưỡng và sống theo những giá trị ấy. Con đã không tập trung vào kết quả bên ngoài, mà đã quay vào bên trong, bồi đắp cho tâm hồn, đó mới là điều quan trọng nhất”.
Câu chuyện về hai người đệ tử gieo hạt giống kia, ẩn chứa một bài học sâu sắc về giá trị cốt lõi – thứ không phải lúc nào cũng hữu hình, nhưng lại là nền tảng cho mọi thành công và hạnh phúc đích thực. Vậy, giá trị cốt lõi thực sự là gì? Làm sao để nhận ra những “hạt giống” quý giá ấy trong chính mình? Và tại sao việc “vun trồng” những giá trị ấy lại quan trọng đến vậy?
Để tìm ra câu trả lời, chúng ta sẽ cùng nhau chiêm nghiệm về “Giá trị cốt lõi” qua lăng kính của triết lý Yoga, nơi đề cao sự phát triển nội tâm, và các quy luật cuộc sống như Nhân Quả, Hấp Dẫn, Trung Dung,… Kết hợp với những phân tích tâm lý, xã hội học, bài viết sẽ mang đến cái nhìn đa chiều, sâu sắc và thuyết phục, giúp bạn không chỉ hiểu rõ về giá trị cốt lõi, mà còn biết cách khám phá và sống trọn vẹn với những giá trị ấy.
Giá trị cốt lõi, chính là những nguyên tắc, những niềm tin sâu thẳm, những điều ta cho là quan trọng nhất trong cuộc sống, là ngọn hải đăng dẫn lối cho mọi suy nghĩ, cảm xúc, hành động và quyết định của chúng ta. Chúng như những hạt giống quý giá, ẩn chứa tiềm năng vô hạn, tạo nên bản sắc riêng biệt và ý nghĩa cuộc sống của mỗi người. Xác định rõ ràng và can đảm sống theo giá trị cốt lõi không phải là điều dễ dàng, nhưng đó là hành trình tìm về với bản thể chân thật, là con đường tất yếu dẫn đến hạnh phúc, sự viên mãn và một cuộc đời thực sự đáng sống.
Hiểu về giá trị cốt lõi
Định nghĩa và phân loại: Những hạt giống định hình nên cuộc đời
Như những hạt giống ẩn chứa tiềm năng sinh trưởng của một cái cây, giá trị cốt lõi là những nguyên tắc, những niềm tin sâu thẳm, những điều ta cho là thiêng liêng và quan trọng nhất, nằm sâu trong tâm thức mỗi người. Chúng định hướng cho hành vi, quyết định, cách chúng ta suy nghĩ, cảm nhận và tương tác với thế giới xung quanh.
Giá trị cốt lõi như bộ rễ của một cái cây, tuy vô hình nhưng lại là nền tảng vững chắc quyết định sự phát triển, hình dáng và sức sống của cái cây đó. Chúng ta có thể phân loại giá trị cốt lõi thành nhiều nhóm khác nhau, ví dụ như: giá trị cá nhân (ví dụ: tự do, độc lập, sáng tạo, kỷ luật,…), giá trị xã hội (ví dụ: công bằng, bác ái, cống hiến, trách nhiệm cộng đồng,…), giá trị đạo đức (ví dụ: trung thực, chính trực, khiêm tốn, vị tha,…), giá trị tinh thần (ví dụ: bình an nội tâm, giác ngộ, kết nối tâm linh,…).
Trong triết lý Yoga, khái niệm “Dharma” thường được hiểu là đạo, pháp, con đường đúng đắn, hay sứ mệnh của mỗi cá nhân. “Dharma” của mỗi người là khác nhau, và nó được xây dựng dựa trên nền tảng là những giá trị cốt lõi của người đó. Giống như “Dharma” là con đường dẫn đến sự giác ngộ, giá trị cốt lõi chính là kim chỉ nam dẫn dắt chúng ta đi đúng hướng trên con đường ấy, giúp ta sống một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn với “Dharma” của chính mình.
Luật Nhân Quả chi phối toàn bộ vũ trụ, và giá trị cốt lõi cũng không ngoại lệ. Giá trị cốt lõi chính là “nhân”, còn cuộc sống của chúng ta là “quả”. Ta gieo trồng những giá trị nào, ta sẽ gặt hái được một cuộc đời tương ứng. Nếu ta trân trọng sự trung thực, ta sẽ xây dựng được những mối quan hệ bền vững dựa trên sự tin tưởng. Nếu ta đề cao lòng yêu thương, ta sẽ lan tỏa năng lượng tích cực và nhận lại được sự yêu thương từ những người xung quanh. Giá trị cốt lõi, do đó, không chỉ là những khái niệm trừu tượng, mà chính là những hạt giống thực sự, kiến tạo nên thực tại cuộc sống của mỗi chúng ta.
Hãy xem xét một số ví dụ về giá trị cốt lõi phổ biến: Trung thực là kim chỉ nam cho những ai đề cao sự thật, yêu thương là động lực cho những ai muốn lan tỏa lòng nhân ái, tự do là khát khao của những ai trân trọng sự độc lập, trách nhiệm là nền tảng cho những ai muốn cống hiến cho xã hội, và sáng tạo là nguồn cảm hứng cho những ai đam mê nghệ thuật, khoa học. Mỗi giá trị cốt lõi đều mang một ý nghĩa riêng, và tập hợp những giá trị ấy sẽ tạo nên bản sắc độc đáo của mỗi cá nhân.
![[P5] Hành trình khai phá: Giá trị cốt lõi của bạn là gì?](https://yogaismylife.vn/wp-content/uploads/2024/08/cac-nguyen-tac-trong-giao-tiep-voi-triet-ly-yoga-11-jpg.webp)
Giá trị cốt lõi chính là nền tảng đạo đức, là kim chỉ nam dẫn đường, là bộ rễ vững chắc cho cuộc sống của mỗi người. Chúng không phải là những khẩu hiệu sáo rỗng, mà là những hạt giống thực sự, mang trong mình sức mạnh kiến tạo nên một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn. Hiểu rõ về giá trị cốt lõi là bước đầu tiên quan trọng trong hành trình khám phá bản thân và xây dựng một cuộc sống hạnh phúc, đúng với “Dharma” của chính mình.
Vai trò của giá trị cốt lõi: La bàn định hướng cuộc đời
Giá trị cốt lõi, giống như chiếc la bàn đáng tin cậy, dẫn dắt ta đi qua những ngã rẽ của cuộc đời, giúp ta đưa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp với bản thân, ngay cả trong những tình huống khó khăn nhất. Chúng là nền tảng để ta xây dựng các mối quan hệ lành mạnh, dựa trên sự thấu hiểu, tôn trọng và chia sẻ những giá trị chung. Hơn thế nữa, giá trị cốt lõi còn là nguồn động lực nội tại mạnh mẽ, thôi thúc ta vượt qua mọi thử thách, kiên trì theo đuổi mục tiêu và tìm thấy ý nghĩa đích thực trong cuộc sống. Khi ta sống hòa hợp với giá trị cốt lõi của mình, ta sẽ cảm nhận được sự trọn vẹn, sự hài lòng sâu sắc, và một nguồn năng lượng tích cực lan tỏa từ bên trong.
Trong Yoga, Santosha là trạng thái bằng lòng, đủ đầy, an nhiên tự tại. “Santosha” không phải là sự hài lòng một cách thụ động, mà là trạng thái bình an nội tâm sâu sắc, đạt được khi ta sống hòa hợp với chính mình, với các giá trị cốt lõi của bản thân. Khi ta nhận diện được những giá trị ấy và can đảm sống theo chúng, ta sẽ không còn bị chi phối bởi những ham muốn nhất thời, những tác động bên ngoài, hay những phán xét của người khác. Ta sẽ tìm thấy sự tự do đích thực, sự thanh thản trong tâm hồn, đó chính là trạng thái “Santosha” mà Yoga hướng đến.
Luật Hấp Dẫn cũng khẳng định vai trò quan trọng của giá trị cốt lõi. Ta hấp dẫn về phía mình những gì tương đồng với tần số năng lượng của bản thân. Khi ta sống nhất quán với giá trị cốt lõi, ta sẽ phát ra một trường năng lượng mạnh mẽ và thu hút những con người, những cơ hội, những hoàn cảnh phù hợp với những giá trị ấy. Ví dụ, nếu bạn đề cao giá trị “trung thực”, bạn sẽ có xu hướng kết bạn với những người trung thực, và thu hút những cơ hội công việc đòi hỏi sự chính trực. Giá trị cốt lõi, do đó, không chỉ định hướng cuộc đời ta, mà còn góp phần kiến tạo nên thế giới xung quanh ta.
![[P5] Hành trình khai phá: Giá trị cốt lõi của bạn là gì?](https://yogaismylife.vn/wp-content/uploads/2024/08/cac-nguyen-tac-trong-giao-tiep-voi-triet-ly-yoga-6-jpg.webp)
Hãy nhìn vào những tấm gương thành công và hạnh phúc, ta thường thấy họ là những người sống kiên định với giá trị cốt lõi của mình. Mahatma Gandhi, với giá trị cốt lõi là “bất bạo động” và “đấu tranh cho sự thật”, đã dẫn dắt Ấn Độ giành độc lập mà không cần đến súng đạn. Nelson Mandela, với giá trị cốt lõi là “tự do” và “bình đẳng”, đã kiên cường chống lại chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid, dù phải trải qua 27 năm tù đày. Hay Oprah Winfrey, với giá trị cốt lõi là “truyền cảm hứng” và “giúp đỡ người khác”, đã xây dựng một đế chế truyền thông hùng mạnh, mang lại những thông điệp tích cực cho hàng triệu người trên thế giới. Những câu chuyện ấy cho thấy, khi ta sống theo giá trị cốt lõi, ta không chỉ đạt được thành công, mà còn tìm thấy hạnh phúc, sự viên mãn và tạo ra những ảnh hưởng tích cực cho xã hội.
Giá trị cốt lõi chính là kim chỉ nam định hướng cuộc đời, là ngọn hải đăng soi sáng con đường ta đi, mang lại hạnh phúc, sự viên mãn và thành công đích thực. Chúng giúp ta đưa ra những lựa chọn đúng đắn, xây dựng những mối quan hệ lành mạnh, tạo động lực để ta vượt qua khó khăn, và tìm thấy ý nghĩa sâu sắc trong cuộc sống. Khi ta sống hòa hợp với giá trị cốt lõi, ta sẽ tìm thấy sự bình an nội tâm, sự tự tin, và nguồn năng lượng tích cực để theo đuổi đam mê và cống hiến cho cuộc đời. Đó chính là sức mạnh diệu kỳ của việc sống một cuộc đời có chủ đích, một cuộc đời được dẫn dắt bởi những giá trị cốt lõi.
Khám phá giá trị cốt lõi của bản thân
Tự vấn và chiêm nghiệm: Hành trình hướng nội, lắng nghe tiếng nói từ trái tim
Khám phá giá trị cốt lõi không phải là một hành trình tìm kiếm bên ngoài, mà là một hành trình hướng nội, một cuộc đối thoại chân thành với chính mình. Để bắt đầu hành trình này, ta cần dành thời gian tĩnh lặng để tự vấn và chiêm nghiệm, để lắng nghe tiếng nói từ sâu thẳm trái tim. Hãy tự đặt cho mình những câu hỏi về những điều thực sự quan trọng với bản thân, về những nguyên tắc sống mà mình trân trọng, về những giá trị mà mình muốn theo đuổi. Quá trình này đòi hỏi sự thành thật, sự can đảm đối diện với chính mình, và sự kiên nhẫn để lắng nghe những thông điệp tinh tế từ nội tâm.
Hành trình tự vấn và chiêm nghiệm này chính là sự thực hành Svadhyaya trong Yoga. “Svadhyaya” không chỉ đơn thuần là đọc sách hay nghiên cứu kinh điển, mà còn là quá trình tự học, tự nghiên cứu, tự quan sát và chiêm nghiệm về bản thân. Thông qua “Svadhyaya”, ta dần dần tháo gỡ những lớp vỏ bọc bên ngoài, những định kiến, những khuôn mẫu do xã hội áp đặt, để tiếp cận gần hơn với bản thể chân thật, với những giá trị cốt lõi đang ẩn sâu bên trong. Giống như việc bóc tách từng lớp vỏ của củ hành để tìm ra phần lõi tinh túy nhất, “Svadhyaya” giúp ta khám phá ra những giá trị cốt lõi, những hạt giống quý giá đang chờ được nảy mầm trong tâm hồn mình.
Hành trình tự vấn này chính là hành trình hướng vào nội tâm, lắng nghe tiếng nói bên trong, kết nối với phần sâu thẳm nhất của chính mình. Trong cuộc sống hối hả, ta thường bị cuốn theo những tác động bên ngoài, mà quên mất việc lắng nghe chính mình. Chỉ khi ta dành thời gian tĩnh lặng, hướng sự chú ý vào bên trong, ta mới có thể nghe rõ tiếng nói của trực giác, của lương tâm, của những giá trị cốt lõi đang dẫn dắt cuộc đời ta.
Dưới đây là một số câu hỏi tự vấn gợi ý, giúp bạn bắt đầu hành trình khám phá giá trị cốt lõi của mình:
- Điều gì mang lại cho tôi niềm vui, hạnh phúc và sự thỏa mãn sâu sắc nhất?
- Những khoảnh khắc nào trong cuộc đời khiến tôi cảm thấy tự hào nhất?
- Nếu chỉ được chọn ba từ để mô tả bản thân, tôi sẽ chọn những từ nào?
- Tôi muốn được nhớ đến như thế nào sau khi qua đời?
- Những nguyên tắc nào mà tôi sẽ không bao giờ thỏa hiệp, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào?
- Khi đối mặt với khó khăn, điều gì giúp tôi có động lực để vượt qua?
- Tôi ngưỡng mộ những phẩm chất nào ở người khác?
- Tôi sẵn sàng hy sinh điều gì để bảo vệ những giá trị mà mình tin tưởng?
Hãy dành thời gian suy ngẫm về những câu hỏi này một cách chân thành và sâu sắc. Bạn có thể viết nhật ký, ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc của mình, hoặc đơn giản là ngồi tĩnh lặng và lắng nghe tiếng nói từ trái tim.
Tự vấn và chiêm nghiệm là bước đầu tiên, và cũng là bước quan trọng nhất trong hành trình khám phá giá trị cốt lõi của bản thân. Hãy can đảm đào sâu vào nội tâm, lắng nghe tiếng nói chân thật từ trái tim, và bạn sẽ dần dần nhận ra những giá trị cốt lõi, những hạt giống quý giá đang ẩn chứa bên trong mình. Đây là một hành trình không hề dễ dàng, nhưng đó là hành trình cần thiết để bạn sống một cuộc đời ý nghĩa, trọn vẹn và hạnh phúc, một cuộc đời được dẫn dắt bởi những giá trị chân thật nhất của chính bạn.
Quan sát hành vi và cảm xúc: Giải mã thông điệp từ những hành động thường ngày
Giá trị cốt lõi không phải là những khái niệm trừu tượng, xa vời, mà chúng được thể hiện một cách cụ thể qua hành vi, thói quen, và cảm xúc của chúng ta trong cuộc sống hàng ngày. Giống như những dấu vết để lại trên cát, hành động và cảm xúc của ta chính là những manh mối quan trọng giúp ta khám phá ra những giá trị cốt lõi đang ẩn sâu bên trong. Do đó, hãy chú ý đến những gì bạn làm, cách bạn phản ứng trước các tình huống, và những cảm xúc thường trực trong bạn. Hãy quan sát cách bạn sử dụng thời gian, cách bạn đối xử với người khác, cách bạn phản ứng trước khó khăn, và cả những điều khiến bạn cảm thấy hạnh phúc, tự hào hay khó chịu. Từ đó, bạn có thể giải mã được những thông điệp mà giá trị cốt lõi đang cố gắng truyền tải.
Trong Yoga, Karma Yoga là con đường của hành động, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hành động một cách có ý thức, có trách nhiệm, và không dính mắc vào kết quả. Mỗi hành động của chúng ta, dù nhỏ nhất, đều phản ánh những giá trị mà ta mang theo, và để lại dấu ấn trong thế giới xung quanh, đó chính là “nghiệp” (Karma). Bên cạnh đó, Bhakti Yoga là con đường của tình yêu thương và sự sùng kính, hướng đến việc kết nối với đấng tối cao thông qua cảm xúc. Những cảm xúc chân thành, sâu sắc, cũng là những biểu hiện của giá trị cốt lõi. Do đó, quan sát hành vi và cảm xúc chính là quan sát “Karma” và “Bhakti” của chính mình, từ đó hiểu rõ hơn về giá trị cốt lõi đang vận hành trong cuộc sống của ta.
Luật Nhân Quả khẳng định rằng, mọi hành động đều dẫn đến kết quả tương xứng. Hành vi của chúng ta chính là “nhân”, và những gì chúng ta nhận được trong cuộc sống chính là “quả”. Do đó, hành vi chính là biểu hiện bên ngoài của những giá trị bên trong. Nếu ta gieo nhân yêu thương, ta sẽ gặt quả yêu thương. Nếu ta gieo nhân trung thực, ta sẽ gặt quả tin cậy. Bằng cách quan sát hành vi của chính mình, ta có thể nhận ra được những “nhân” nào mình đang gieo, và từ đó suy ra được những giá trị cốt lõi đang chi phối cuộc sống của mình.
Hãy xem xét một số ví dụ cụ thể. Nếu bạn luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác, dành thời gian cho các hoạt động thiện nguyện, và cảm thấy hạnh phúc khi làm được điều tốt cho cộng đồng, thì rất có thể “yêu thương”, “nhân ái”, “cống hiến” là những giá trị cốt lõi của bạn. Nếu bạn luôn đúng giờ, giữ lời hứa, và làm việc một cách cẩn thận, tỉ mỉ, thì “trách nhiệm”, “kỷ luật”, “chuyên nghiệp” có thể là những giá trị quan trọng đối với bạn. Hoặc nếu bạn thường xuyên cảm thấy khó chịu trước những hành vi gian lận, thiếu trung thực, thì “công bằng”, “chính trực” có thể là những giá trị cốt lõi mà bạn trân trọng.
Hành vi và cảm xúc chính là tấm gương phản chiếu rõ ràng nhất giá trị cốt lõi của mỗi người. Hãy dành thời gian quan sát bản thân một cách khách quan, không phán xét, chú ý đến những hành động, thói quen, và cảm xúc thường ngày. Hãy tự hỏi bản thân, tại sao mình lại hành động như vậy, tại sao mình lại cảm thấy như vậy? Qua quá trình quan sát và phân tích, bạn sẽ dần dần khám phá ra những giá trị cốt lõi, những nguyên tắc sống đang định hướng cho cuộc đời mình. Hãy nhớ rằng, hành trình khám phá giá trị cốt lõi là một hành trình liên tục, và việc quan sát hành vi, cảm xúc chính là một công cụ hữu hiệu giúp bạn đi đúng hướng trên hành trình ấy.
Học hỏi từ những tấm gương: Tìm kiếm giá trị qua sự ngưỡng mộ
Trong cuộc sống, ta thường có xu hướng ngưỡng mộ những người có phẩm chất, lối sống, hoặc thành tựu mà ta cho là tốt đẹp, đáng học hỏi. Sự ngưỡng mộ này không phải là ngẫu nhiên, mà thường phản ánh những giá trị mà ta coi trọng, những giá trị mà ta đang tìm kiếm hoặc muốn hướng tới. Giống như tấm gương phản chiếu, những người ta ngưỡng mộ giúp ta nhận ra những phẩm chất, những giá trị mà ta trân trọng, từ đó giúp ta khám phá ra những giá trị cốt lõi của chính mình. Quan sát, học hỏi từ những tấm gương sáng là một cách hiệu quả để ta định hình và củng cố hệ giá trị cho bản thân.
Trong Yoga, Guru đóng vai trò là bậc thầy, người dẫn đường, người truyền cảm hứng cho các môn sinh trên con đường tu tập. “Guru” không chỉ là người truyền đạt kiến thức, kỹ năng, mà còn là tấm gương sống động về những giá trị đạo đức, tinh thần mà Yoga hướng đến. Môn sinh học hỏi từ “Guru” không chỉ qua lời nói, mà còn qua hành động, lối sống, cách ứng xử của họ. Mối quan hệ giữa “Guru” và môn sinh là mối quan hệ của sự tôn trọng, tin tưởng và học hỏi lẫn nhau, qua đó, môn sinh có thể nhận ra và phát triển những giá trị tốt đẹp bên trong mình.
Học hỏi lẫn nhau là một quy luật tất yếu của xã hội loài người, là cách thức để chúng ta tiếp thu tri thức, kinh nghiệm và hoàn thiện bản thân. Noi gương, học hỏi từ những người đi trước, từ những người ta ngưỡng mộ là một trong những cách học hỏi hiệu quả nhất. Khi ta quan sát, phân tích và học hỏi từ lối sống, cách suy nghĩ, cách hành động của những người ta cho là chuẩn mực, ta sẽ dần dần hình thành và củng cố những giá trị tốt đẹp cho chính mình.
Hãy thử liệt kê ra những người mà bạn ngưỡng mộ, đó có thể là những nhân vật lịch sử, những nhà khoa học, những nghệ sĩ, những nhà hoạt động xã hội, hoặc đơn giản là những người xung quanh bạn như cha mẹ, thầy cô, bạn bè. Hãy suy ngẫm về những phẩm chất, những giá trị nào ở họ khiến bạn ngưỡng mộ? Ví dụ, bạn ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh vì tinh thần yêu nước, lòng yêu thương và sự hy sinh cho dân tộc. Bạn ngưỡng mộ Marie Curie vì sự kiên trì, niềm đam mê khoa học và tinh thần cống hiến cho nhân loại. Bạn ngưỡng mộ cha mẹ mình vì sự hy sinh thầm lặng, tình yêu thương vô bờ bến và sự tần tảo nuôi dưỡng bạn khôn lớn. Từ sự ngưỡng mộ đó, bạn có thể nhận ra những giá trị mà mình coi trọng, ví dụ như: yêu thương, hòa bình, kiên trì, cống hiến, hy sinh,…
Học hỏi từ những tấm gương mà ta ngưỡng mộ là một cách hữu hiệu để khám phá và củng cố giá trị cốt lõi của bản thân. Hãy chủ động tìm kiếm và noi gương những người có phẩm chất, lối sống tốt đẹp mà bạn muốn hướng tới. Hãy quan sát, phân tích và học hỏi từ họ, biến những giá trị tốt đẹp của họ thành một phần giá trị của chính mình. Hãy nhớ rằng, sự ngưỡng mộ chân thành là khởi đầu của quá trình học hỏi và hoàn thiện bản thân, giúp bạn định hình rõ ràng hơn về những giá trị mà mình trân trọng, và từ đó sống một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn hơn.
Sống và phát triển cùng giá trị cốt lõi
Đưa ra quyết định dựa trên giá trị cốt lõi: Để “Dharma” dẫn lối
Khi đã xác định được giá trị cốt lõi của bản thân, ta cần biến những giá trị ấy thành kim chỉ nam cho mọi quyết định trong cuộc sống. Mỗi khi đứng trước những lựa chọn, dù lớn hay nhỏ, hãy tự hỏi bản thân: Lựa chọn nào phù hợp với giá trị cốt lõi của mình? Lựa chọn nào sẽ giúp ta sống đúng với con người thật của mình? Đây không phải là một việc dễ dàng, bởi trong cuộc sống, ta thường phải đối mặt với những tình huống phức tạp, đòi hỏi ta phải cân nhắc kỹ lưỡng, phân tích thấu đáo và đôi khi phải đánh đổi. Tuy nhiên, khi ta kiên định đưa ra quyết định dựa trên giá trị cốt lõi, ta sẽ tạo ra sự nhất quán trong cuộc sống, xây dựng được niềm tin với chính mình và người khác, và từng bước kiến tạo nên một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn.
Việc đưa ra quyết định dựa trên giá trị cốt lõi chính là sống theo “Dharma” cá nhân. Như đã đề cập, “Dharma” là con đường đúng đắn, là sứ mệnh của mỗi người. Giá trị cốt lõi chính là nền tảng của “Dharma”, là kim chỉ nam dẫn lối ta đi đúng hướng trên con đường ấy. Khi ta đưa ra quyết định dựa trên giá trị cốt lõi, ta đang sống thuận theo “Dharma” của mình, từ đó tạo ra nghiệp tốt (good karma) và hướng đến cuộc sống hạnh phúc, viên mãn.
Luật Nhân Quả chi phối mọi hành động và quyết định của chúng ta. Mỗi quyết định dựa trên giá trị cốt lõi là ta đang gieo một nhân tốt, và nhân tốt ắt sẽ dẫn đến quả ngọt. Ngược lại, nếu ta đưa ra những quyết định đi ngược lại với giá trị của bản thân, ta sẽ gieo nhân xấu và phải gặt hái những hậu quả tiêu cực. Ví dụ, nếu giá trị cốt lõi của bạn là “trung thực”, nhưng bạn lại chấp nhận nói dối để đạt được lợi ích trước mắt, thì hành động ấy sẽ tạo ra “nghiệp xấu”, có thể dẫn đến những hậu quả như mất niềm tin, tổn hại các mối quan hệ, và bất an trong tâm hồn.
Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trước hai lựa chọn công việc. Một công việc có mức lương cao, nhưng đòi hỏi bạn phải làm thêm giờ liên tục, ảnh hưởng đến thời gian dành cho gia đình. Một công việc có mức lương thấp hơn, nhưng cho phép bạn cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Nếu giá trị cốt lõi của bạn là “gia đình” và “sự cân bằng”, bạn sẽ có xu hướng chọn công việc thứ hai, dù mức lương thấp hơn. Hoặc nếu giá trị cốt lõi của bạn là “trung thực” và “chính trực”, bạn sẽ không bao giờ chấp nhận làm những việc sai trái, vi phạm pháp luật, dù cho chúng có mang lại lợi ích vật chất to lớn đến đâu.
Giá trị cốt lõi chính là kim chỉ nam dẫn đường, là ngọn hải đăng soi sáng cho mọi quyết định trong cuộc sống. Hãy can đảm đưa ra những lựa chọn phù hợp với giá trị của bản thân, dù cho đó là những lựa chọn khó khăn. Hãy nhớ rằng, mỗi quyết định dựa trên giá trị cốt lõi là một lần bạn khẳng định bản thân, củng cố niềm tin, và gieo nhân tốt cho một tương lai tốt đẹp hơn. Khi bạn sống nhất quán với giá trị cốt lõi, sống thuận theo “Dharma” của mình, bạn sẽ tìm thấy sự bình an nội tâm, sự tự tin, và niềm hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.
Xây dựng thói quen phù hợp: Gieo nhân lành, gặt quả tốt
Giá trị cốt lõi không chỉ là những lý tưởng cao đẹp, mà cần được thể hiện ra bên ngoài thông qua hành động, thông qua những thói quen, nếp sống hàng ngày. Việc hình thành những thói quen phù hợp chính là cách để ta nuôi dưỡng, củng cố và phát triển giá trị cốt lõi của bản thân. Giống như gieo trồng và chăm sóc những hạt giống, ta cần kiên trì vun đắp những thói quen tốt để giúp cho những giá trị cốt lõi ấy bám rễ sâu hơn, nảy mầm và đơm hoa kết trái trong cuộc sống. Mỗi thói quen tốt được hình thành là một viên gạch vững chắc, góp phần xây dựng nên nền tảng đạo đức, nhân cách và một cuộc đời ý nghĩa.
Yoga cung cấp một hệ thống các nguyên tắc đạo đức và kỷ luật cá nhân, giúp ta xây dựng những thói quen tốt đẹp, phù hợp với giá trị cốt lõi. Yama bao gồm năm nguyên tắc đạo đức hướng đến cách ứng xử với người khác và thế giới xung quanh: Ahimsa (bất bạo động), Satya (trung thực), Asteya (không trộm cắp), Brahmacharya (tiết chế dục vọng), và Aparigraha (không tham lam). Niyama bao gồm năm nguyên tắc kỷ luật cá nhân hướng đến việc hoàn thiện bản thân: Saucha (thanh tịnh), Santosha (bằng lòng), Tapas (rèn luyện ý chí), Svadhyaya (tự học), và Ishvara Pranidhana (tin tưởng vào đấng tối cao). Thực hành “Yama” và “Niyama” chính là xây dựng những thói quen tốt đẹp, giúp ta sống hòa hợp với chính mình, với tha nhân và với vũ trụ.
Luật Nhân Quả khẳng định rằng, mọi hành động đều dẫn đến kết quả tương xứng. Thói quen, chính là sự lặp đi lặp lại của những hành động, và do đó, cũng bị chi phối bởi luật Nhân Quả. Những thói quen tốt, phản ánh giá trị cốt lõi tích cực, sẽ là những “nhân lành”, mang lại “quả ngọt” là một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc và thành công. Ngược lại, những thói quen xấu sẽ là “nhân xấu”, dẫn đến “quả xấu” là những rắc rối, bất hạnh và thất bại. Do đó, việc xây dựng những thói quen phù hợp với giá trị cốt lõi chính là cách để ta gieo trồng những “nhân lành” cho chính cuộc đời mình.
Hãy xem xét một số ví dụ cụ thể. Nếu giá trị cốt lõi của bạn là “sức khỏe”, bạn sẽ hình thành thói quen tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, và tránh xa các chất kích thích. Nếu giá trị cốt lõi của bạn là “tri thức”, bạn sẽ xây dựng thói quen đọc sách mỗi ngày, tham gia các khóa học, và không ngừng tìm tòi, học hỏi những điều mới mẻ. Hoặc nếu giá trị cốt lõi của bạn là “yêu thương”, bạn sẽ dành thời gian quan tâm, chăm sóc gia đình, bạn bè, giúp đỡ những người xung quanh, và tham gia các hoạt động thiện nguyện.
Thói quen tốt chính là những người bạn đồng hành đáng tin cậy, giúp ta củng cố, phát triển và lan tỏa giá trị cốt lõi. Hãy chủ động xây dựng và duy trì những thói quen tích cực, phù hợp với những giá trị mà bạn trân trọng. Hãy nhớ rằng, mỗi thói quen tốt được hình thành là một hạt giống thiện lành được gieo trồng, và theo luật Nhân Quả, những hạt giống ấy sẽ nảy mầm, đơm hoa kết trái, mang lại cho bạn một cuộc sống hạnh phúc, viên mãn và tràn đầy ý nghĩa. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, kiên trì thực hiện mỗi ngày, và bạn sẽ thấy giá trị cốt lõi của mình ngày càng được củng cố và tỏa sáng rực rỡ.
Liên tục rà soát và điều chỉnh: Để giá trị cốt lõi luôn là ngọn hải đăng sáng rõ
Cuộc sống là một dòng chảy không ngừng, bản thân chúng ta cũng liên tục thay đổi và phát triển. Do đó, giá trị cốt lõi cũng không phải là bất biến, mà có thể thay đổi theo thời gian, theo những trải nghiệm, những biến cố và những giai đoạn khác nhau trong cuộc đời. Giống như một tấm bản đồ cần được cập nhật thường xuyên, ta cần định kỳ rà soát lại giá trị cốt lõi của mình, để đảm bảo rằng chúng vẫn phù hợp với con người hiện tại, với hoàn cảnh hiện tại và với mục tiêu mà ta đang hướng tới. Điều chỉnh giá trị cốt lõi không có nghĩa là phủ nhận quá khứ, mà là sự trưởng thành, là sự tiến hóa tất yếu của mỗi cá nhân trên hành trình hoàn thiện bản thân.
Quá trình rà soát và điều chỉnh giá trị cốt lõi chính là sự thực hành liên tục của “Svadhyaya” và “Viveka”. “Svadhyaya” – tự học, tự nghiên cứu, tự chiêm nghiệm – không chỉ dừng lại ở việc khám phá giá trị cốt lõi ban đầu, mà còn là quá trình liên tục tự quan sát, tự đánh giá, để nhận ra những thay đổi bên trong mình. Cùng với đó, Viveka – trí tuệ phân biệt – giúp ta sáng suốt nhận định xem những giá trị nào vẫn còn phù hợp, những giá trị nào cần điều chỉnh, và những giá trị nào cần được bổ sung. “Svadhyaya” và “Viveka” giống như đôi mắt sáng, giúp ta nhìn rõ con đường phía trước, và điều chỉnh hướng đi khi cần thiết.
Luật Biến Dịch khẳng định rằng, không có gì là mãi mãi, mọi thứ đều vận động, biến đổi không ngừng. Con người cũng vậy, chúng ta thay đổi từng ngày, từng giờ, cả về thể chất lẫn tinh thần. Do đó, giá trị cốt lõi cũng cần được linh hoạt điều chỉnh để phù hợp với sự thay đổi ấy. Bám víu vào những giá trị đã lỗi thời, không còn phù hợp, cũng giống như đi ngược dòng nước, sẽ chỉ khiến ta thêm mệt mỏi và lạc lối. Chấp nhận sự thay đổi, và dũng cảm điều chỉnh giá trị cốt lõi khi cần thiết, chính là sống thuận theo quy luật Biến dịch, là chìa khóa để ta thích nghi và phát triển.
Hãy tưởng tượng một người, khi còn trẻ, đề cao giá trị “tự do” và “độc lập” hơn tất cả. Nhưng sau khi lập gia đình và có con, họ có thể nhận ra rằng giá trị “gia đình” và “trách nhiệm” trở nên quan trọng hơn. Hoặc một người, sau khi trải qua một biến cố lớn trong cuộc đời, như mất đi người thân, hay đối mặt với bệnh tật, có thể thay đổi hoàn toàn hệ giá trị của mình, trân trọng hơn những giá trị “sức khỏe”, “bình an” và “lòng biết ơn”. Những thay đổi ấy không phải là sự phản bội, mà là sự trưởng thành, là sự thích nghi với hoàn cảnh mới, là sự tiến hóa tự nhiên của mỗi cá nhân.
Hãy linh hoạt và cởi mở với sự thay đổi, đừng để những giá trị cũ kỹ, không còn phù hợp, trở thành gánh nặng níu chân bạn. Hãy thường xuyên rà soát lại giá trị cốt lõi của mình, đối chiếu chúng với con người hiện tại, với hoàn cảnh hiện tại và với mục tiêu mà bạn đang hướng tới. Hãy sử dụng trí tuệ “Viveka” để phân biệt đâu là giá trị cần giữ vững, đâu là giá trị cần điều chỉnh, và can đảm thay đổi khi cần thiết. Hãy nhớ rằng, giá trị cốt lõi là để phục vụ bạn, chứ không phải ngược lại.
Chúng là ngọn hải đăng dẫn đường, nhưng bạn mới là người thuyền trưởng, có quyền quyết định hướng đi cho con thuyền của cuộc đời mình. Liên tục rà soát, điều chỉnh và hoàn thiện hệ giá trị cốt lõi chính là cách để bạn sống một cuộc đời ý nghĩa, trọn vẹn và luôn hướng về phía trước.
ĐỌC THÊM: [P6] HÀNH TRÌNH KHAI PHÁ: LẮNG NGHE NỘI TÂM: BẠN NGHE THẤY GÌ?
Kết luận
Hành trình khám phá và sống theo giá trị cốt lõi, như chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu, chính là hành trình tìm về với bản thể chân thật, là hành trình xây dựng nền tảng cho một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa. Giá trị cốt lõi, như những hạt giống quý giá, khi được nhận diện, vun trồng và phát triển, sẽ đơm hoa kết trái thành một cuộc đời viên mãn. Chúng như ngọn hải đăng soi sáng con đường ta đi, như chiếc la bàn định hướng cho mọi quyết định, và như nguồn động lực nội tại thúc đẩy ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Sống nhất quán với giá trị cốt lõi không chỉ mang lại thành công, mà quan trọng hơn, là mang lại sự bình an nội tâm, sự tự tin, và niềm hạnh phúc đích thực.
Hãy quay trở lại với câu chuyện về hai người đệ tử và hạt giống. Người đệ tử thứ nhất, chỉ tập trung vào kết quả bên ngoài, vào việc trồng cây theo cách thông thường, đã thất bại. Anh ta đại diện cho những ai chỉ chạy theo những giá trị vật chất, những thành tựu hữu hình, mà quên mất việc nuôi dưỡng nội tâm. Người đệ tử thứ hai, thông qua quá trình suy ngẫm, đã nhận ra giá trị cốt lõi của mình: sự phát triển nội tâm, lòng khiêm nhường và tinh thần phụng sự. Anh ta đại diện cho những ai hiểu rằng, hạnh phúc đích thực đến từ việc sống hòa hợp với chính mình, với những giá trị sâu thẳm bên trong. Hai cách tiếp cận, hai con đường, hai số phận khác nhau, đều bắt nguồn từ sự khác biệt trong việc nhận thức và nuôi dưỡng giá trị cốt lõi.
Vậy, bạn còn chần chừ gì nữa? Hãy bắt đầu hành trình khám phá giá trị cốt lõi của bản thân ngay hôm nay. Hãy dành thời gian tự vấn, chiêm nghiệm, quan sát hành vi, cảm xúc và học hỏi từ những tấm gương sáng. Hãy đặt ra cho mình những câu hỏi quan trọng, lắng nghe tiếng nói từ sâu thẳm trái tim, và dũng cảm sống theo những giá trị mà bạn trân trọng. Đừng sợ hãi sự thay đổi, hãy liên tục rà soát và điều chỉnh để giá trị cốt lõi luôn song hành cùng sự phát triển của bạn. Hãy nhớ rằng, đây là hành trình của riêng bạn, và bạn hoàn toàn có quyền lựa chọn sống một cuộc đời nhất quán, chân thật và đầy ý nghĩa.
Như Tôn Tử đã nói: “Biết mình, biết người, trăm trận trăm thắng”. Hiểu rõ giá trị cốt lõi của bản thân chính là “biết mình”, là bước đầu tiên để “trăm trận trăm thắng” trên con đường đời. Và như triết lý Yoga đã dạy: “Hạnh phúc thực sự đến từ việc sống hòa hợp với chính mình”. Hãy để những lời này dẫn dắt bạn, truyền cảm hứng cho bạn trên hành trình khám phá và sống trọn vẹn với giá trị cốt lõi.
Bài viết đã khép lại, nhưng hành trình khám phá và sống theo giá trị cốt lõi của bạn chỉ mới bắt đầu. Chúc bạn luôn giữ vững niềm tin, sự kiên định và lòng dũng cảm để khám phá, nuôi dưỡng và tỏa sáng những giá trị tốt đẹp bên trong mình. Hãy nhớ rằng, bạn là người duy nhất có thể viết nên câu chuyện cuộc đời mình, và giá trị cốt lõi chính là ngòi bút diệu kỳ, giúp bạn viết nên một câu chuyện đầy ý nghĩa và hạnh phúc.
