By Làm thế nào để phân biệt Yoga đích thực và Yoga thương mại? Bạn có từng tự hỏi, giữa hàng trăm lớp học Yoga với đủ loại tên gọi và phong cách khác nhau, đâu mới là Yoga “thật sự”? Có phải cứ uốn dẻo được người thành hình xoắn ốc là tập Yoga? Hay Yoga chỉ dành cho những người “thiền” cả ngày?
Thực ra, Yoga không hề bí ẩn hay xa vời như nhiều người vẫn nghĩ. Nó gần gũi và rộng mở hơn thế nhiều. Yoga đích thực là một hành trình, một cuộc hành trình khám phá chính mình, kết nối với cơ thể, hơi thở và tâm trí. Nó không chỉ là những tư thế đẹp mắt, mà còn là cách bạn cảm nhận cơ thể, lắng nghe hơi thở, và tìm thấy sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
Có thể bạn đang tập Yoga để giảm cân, để khỏe mạnh hơn, hay đơn giản là để thư giãn sau một ngày dài. Dù mục tiêu của bạn là gì, việc hiểu rõ bản chất của Yoga sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn những lợi ích mà bộ môn này mang lại.
Vậy, “Yoga đích thực” là gì? Làm thế nào phân biệt yoga đích thực và yoga thương mại? Hãy cùng chúng tôi khởi đầu cuộc trò chuyện này, chia sẻ những góc nhìn và cùng nhau tìm ra câu trả lời nhé!
Yoga: Hành trình khám phá bản thể – Lắng nghe tiếng gọi từ bên trong
Chúng ta đã cùng nhau bước đầu khám phá thế giới Yoga với muôn vàn hình thức và phong cách khác nhau. Nhưng giữa sự đa dạng đó, bạn có từng dừng lại và tự hỏi: đâu là con đường Yoga thực sự phù hợp với mình? Đâu là tiếng gọi từ bên trong, dẫn lối bạn trên hành trình trở về với chính mình?
Mục đích cuối cùng của yoga và bản chất của nó là một hệ thống triết học và thực hành nhằm giúp con người đạt được sự giải thoát (moksha) khỏi những khổ đau và vòng luân hồi của sinh tử. Nó không chỉ là những tư thế uốn dẻo hay bài tập thể dục đơn thuần, mà còn là một con đường phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và tâm linh.
Tuy Yoga hiện đại có thể lược bớt một số yếu tố triết lý để phù hợp với nhịp sống năng động, nhưng những giá trị cốt lõi vẫn được gìn giữ và truyền tải qua từng bài tập, từng hơi thở. Việc thực hành Yoga đích thực đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa nhiều yếu tố:
Thân – tâm hợp nhất
Yoga nhìn nhận con người là một thể thống nhất giữa thân và tâm. Rèn luyện thể chất (thông qua asana) không tách rời việc tu dưỡng tinh thần và tâm linh. Mỗi tư thế Yoga đều mang một ý nghĩa riêng, kết nối với những năng lượng tinh tế bên trong cơ thể.
Khi thực hiện asana, chúng ta không chỉ vận động cơ bắp, mà còn học cách lắng nghe cơ thể, cảm nhận hơi thở, và điều hòa tâm trí. Như Patanjali đã viết trong Kinh Yoga: “Yoga chitta vritti nirodha” (Yoga là sự tĩnh lặng của những biến động trong tâm trí).
Chánh niệm trong từng hơi thở
Hơi thở là sợi dây liên kết giữa thân và tâm. Kỹ thuật thở (pranayama) trong Yoga không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thể chất, mà còn có tác dụng làm tĩnh lặng tâm trí, tăng cường sự tập trung, và đưa chúng ta về với hiện tại.
Mỗi lần hít vào, thở ra đều là một cơ hội để chúng ta kết nối với bản thân, cảm nhận dòng chảy của năng lượng sống (prana) trong cơ thể. Trong Hatha Yoga Pradipika, một văn bản cổ về Hatha Yoga, có viết: “Hơi thở là chiếc cầu nối giữa thân và tâm”.
Thiền định – con đường tĩnh lặng
Thiền định là một phần không thể thiếu trong Yoga đích thực. Nó giúp chúng ta làm chủ tâm trí, vượt qua những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực, tìm lại sự bình yên và tĩnh lặng bên trong.
Thông qua thiền định, chúng ta có thể tiếp cận với những trạng thái ý thức cao hơn, nhận thức được bản chất thật của mình, và kết nối với nguồn năng lượng vũ trụ. “Thiền định là chìa khóa mở ra cánh cửa nội tâm”, Swami Vivekananda từng chia sẻ.
Tôn trọng giới hạn bản thân
Yoga khuyến khích sự tự nhận thức và tôn trọng giới hạn của bản thân. Mỗi người đều có một cơ thể và trình độ khác nhau. Việc ép buộc cơ thể vào những tư thế quá sức hoặc so sánh bản thân với người khác chỉ gây ra chấn thương và mất đi ý nghĩa thực sự của Yoga.
Hãy nhớ rằng, Yoga là hành trình cá nhân của riêng bạn. Hãy lắng nghe cơ thể, tập luyện theo khả năng, và trân trọng từng bước tiến của mình. Như B.K.S Iyengar đã nói: “Yoga dành cho tất cả mọi người, nhưng không phải ai cũng thực hiện giống nhau”.
Kết nối và chia sẻ
Yoga còn là con đường để kết nối với cộng đồng và lan tỏa những giá trị tích cực. Thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau, chúng ta có thể cùng nhau phát triển trên con đường Yoga.
Hãy cùng chúng tôi tiếp tục hành trình khám phá bản thể thông qua Yoga, và tìm ra con đường thực hành phù hợp nhất với chính mình!
“Yoga thương mại” – Mặt trái của sự phổ biến
Trong bối cảnh Yoga ngày càng phổ biến, việc thương mại hóa bộ môn này là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, “Yoga thương mại” đôi khi lại đánh mất những giá trị cốt lõi của Yoga, tập trung quá nhiều vào lợi nhuận mà bỏ qua những lợi ích thực sự của yoga cho người tập.
Mục tiêu
“Yoga thương mại” thường đặt lợi nhuận lên hàng đầu. Các trung tâm Yoga thương mại coi Yoga như một dịch vụ kinh doanh, tập trung vào việc thu hút khách hàng và tăng doanh thu. Họ có thể sử dụng nhiều chiêu trò marketing, quảng cáo rầm rộ, và đưa ra những lời hứa hẹn “hão huyền” về lợi ích của Yoga để thu hút học viên.
Đặc điểm
- Chú trọng vào hình thức: Các lớp học Yoga thương mại thường được đầu tư về mặt hình ảnh, với không gian sang trọng, trang thiết bị hiện đại, và giáo viên có ngoại hình ưa nhìn. Các tư thế Yoga khó thường được ưu tiên để tạo ấn tượng và thu hút học viên, mà ít quan tâm đến việc hướng dẫn an toàn và phù hợp với thể trạng của từng người. Hình ảnh của các buổi tập với những tư thế xoắn vặn thường được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội nhằm quảng bá thương hiệu.
- Thiếu sự cá nhân hóa: Do lớp học thường đông học viên, giáo viên không có đủ thời gian và sự quan tâm đến từng cá nhân. Họ thường hướng dẫn chung cho cả lớp, không điều chỉnh tư thế cho phù hợp với thể trạng và trình độ của từng người. Điều này có thể dẫn đến việc học viên thực hiện sai tư thế, gây ra chấn thương hoặc không đạt được hiệu quả tập luyện.
- Quảng cáo quá mức: “Yoga thương mại” thường sử dụng nhiều chiêu trò marketing để “thổi phồng” lợi ích của Yoga, hứa hẹn những kết quả “thần kỳ” như giảm cân nhanh chóng, chữa bách bệnh, hoặc đạt được sự giác ngộ chỉ sau một vài buổi tập. Họ cũng thường tung ra các chương trình khuyến mãi, giảm giá để thu hút khách hàng.
- Thiếu chiều sâu triết lý: “Yoga thương mại” thường chỉ tập trung vào một phần nhỏ của khía cạnh thể chất của Yoga, bỏ qua hoặc giản lược phần triết lý, giải phẫu và tâm linh. Các giáo viên có thể không được đào tạo bài bản về triết lý Yoga, hoặc không có thời gian để truyền tải những giá trị này đến học viên. Điều này khiến cho Yoga trở nên hời hợt, mất đi ý nghĩa sâu xa ban đầu.
- Bỏ qua kiến thức về cơ thể và giải phẫu: Trong “Yoga thương mại”, việc hiểu biết về cơ thể và giải phẫu thường bị xem nhẹ. Giáo viên có thể thiếu kiến thức về cấu trúc cơ thể, chức năng của cơ xương khớp, và cách thức hoạt động của các asana. Họ không thể hướng dẫn học viên thực hiện tư thế đúng cách, điều chỉnh tư thế cho phù hợp với thể trạng của từng người, dẫn đến tăng nguy cơ chấn thương và giảm hiệu quả tập luyện.
Hậu quả của “Yoga thương mại”: Cái giá phải trả cho sự hời hợt
“Yoga thương mại”, với mục tiêu lợi nhuận đặt lên hàng đầu, thường dẫn đến những hậu quả đáng tiếc cho người tập, không chỉ về mặt thể chất mà còn cả tinh thần.
Nguy cơ chấn thương cao
Trong “Yoga thương mại”, việc chạy theo hình thức và lợi nhuận thường dẫn đến việc xem nhẹ các yếu tố an toàn và kiến thức về cơ thể. Giáo viên có thể thiếu kinh nghiệm, không được đào tạo bài bản về giải phẫu học, hoặc không có đủ thời gian để quan sát và điều chỉnh tư thế cho từng học viên.
Hậu quả là học viên dễ thực hiện sai tư thế, ép buộc cơ thể quá mức, dẫn đến các chấn thương như:
- Căng cơ, rách cơ: Thường xảy ra khi cơ bắp bị kéo giãn quá mức hoặc co thắt đột ngột.
- Đau khớp, trật khớp: Có thể xảy ra ở khớp vai, khớp gối, khớp háng, khớp cổ tay… khi thực hiện các tư thế yêu cầu sự linh hoạt cao.
- Tổn thương cột sống: Các động tác xoắn, gập người sai cách có thể gây tổn thương cho đĩa đệm và cột sống.
- Chấn thương dây chằng: Các tư thế mở rộng khớp quá mức có thể dẫn đến rách hoặc đứt dây chằng.
Hiệu quả tập luyện thấp
“Yoga thương mại” thường thiếu sự cá nhân hóa và chú trọng quá nhiều vào các tư thế khó, bỏ qua những yếu tố quan trọng khác như pranayama (kỹ thuật thở) và thiền định. Điều này khiến cho hiệu quả tập luyện bị giảm sút, người tập không thể trải nghiệm được những lợi ích toàn diện của Yoga.
Cụ thể, việc thiếu chú trọng vào pranayama khiến người tập không thể điều hòa hơi thở và năng lượng một cách hiệu quả, gây cản trở quá trình thư giãn và tĩnh tâm. Thiếu thiền định khiến cho tâm trí không được rèn luyện, dẫn đến khó kiểm soát cảm xúc và suy nghĩ.
Mất đi ý nghĩa thực sự của Yoga
Yoga, trong bản chất của nó, là một hành trình phát triển tinh thần và tâm linh. Tuy nhiên, “Yoga thương mại” thường bỏ qua khía cạnh này, biến Yoga thành một hình thức tập thể dục thông thường, chỉ tập trung vào việc quảng bá quá đà lợi ích cải thiện vóc dáng và sức khỏe thể chất. Nhưng họ đâu biết rằng để đạt được thành tựu thì cần phải có sự cần bằng và hài hòa của các yếu tố chứ không thể thiên lệch.
Điều này khiến cho người tập mất đi cơ hội để kết nối sâu sắc với bản thân, khám phá tiềm năng bên trong, và tìm kiếm sự giải thoát khỏi những khổ đau. Yoga trở nên hời hợt, thiếu sức sống, và mất đi ý nghĩa thực sự của nó.
Tìm kiếm lớp học Yoga phù hợp: Hành trình lắng nghe và quan sát
Trong hành trình tìm kiếm lớp học Yoga phù hợp với bản thân, đôi khi chúng ta giống như những người lữ khách lạc lối giữa một khu rừng rậm rạp. Có quá nhiều con đường, quá nhiều ngã rẽ, và chúng ta không biết nên đi theo hướng nào.
Nhưng đừng lo lắng! Hãy lắng nghe trực giác của mình, quan sát kỹ càng, và bạn sẽ tìm thấy con đường dẫn đến “ngôi nhà” Yoga của riêng mình.
Quan sát lớp học: Không gian cho thân và tâm
Hãy tưởng tượng bạn bước vào một lớp học Yoga. Điều gì khiến bạn cảm thấy thoải mái và muốn ở lại?
- Không gian: Một căn phòng chật chội, ngột ngạt với quá nhiều người có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu và khó tập trung. Ngược lại, một không gian rộng rãi, thoáng mát, với ánh sáng tự nhiên và trang trí gọn gàng sẽ mang đến cho bạn cảm giác thoải mái và tĩnh tâm.
- Âm nhạc: Âm nhạc có thể là “liều thuốc” cho tâm hồn, nhưng cũng có thể là “kẻ phá bĩnh” cho buổi tập của bạn. Hãy chú ý đến loại nhạc được phát trong lớp. Những bản nhạc nhẹ nhàng, du dương, không lời sẽ giúp bạn thư giãn và tập trung hơn.
- Năng lượng: Mỗi lớp học đều có một “năng lượng” riêng. Hãy cảm nhận bầu không khí của lớp học, sự tương tác giữa giáo viên và học viên. Bạn có cảm thấy thoải mái, hòa đồng, và được chào đón không?
Tìm hiểu về huấn luyện viên: Người đồng hành trên con đường Yoga
HLV Yoga là người dẫn dắt và truyền cảm hứng cho bạn trên con đường Yoga. Vì vậy, việc tìm hiểu kỹ về giáo viên là rất quan trọng.
- Kinh nghiệm và trình độ: Một giáo viên có kinh nghiệm sẽ biết cách hướng dẫn bạn thực hiện các tư thế một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời có thể điều chỉnh bài tập cho phù hợp với thể trạng của bạn. Hãy tìm hiểu về quá trình đào tạo và các chứng chỉ của giáo viên.
- Phong cách giảng dạy: Mỗi giáo viên đều có một phong cách giảng dạy riêng. Có người sẽ rất nhiệt tình, năng động, có người lại ôn hòa, tĩnh lặng. Hãy chọn một giáo viên có phong cách phù hợp với tính cách và sở thích của bạn.
- Triết lý và quan điểm: Hãy tìm hiểu về quan điểm của giáo viên về Yoga, về cuộc sống. Bạn có cảm thấy đồng điệu với họ không? Họ có truyền cảm hứng cho bạn không?
Lắng nghe bản thân: “La bàn” chỉ đường đúng đắn
Cuối cùng, đừng quên lắng nghe bản thân mình. Cảm nhận của bạn sau mỗi buổi tập là “la bàn” chỉ đường đúng đắn nhất.
- Cảm giác sau buổi tập: Sau khi tập Yoga, bạn cảm thấy thế nào? Cơ thể bạn có thư giãn không? Tâm trí bạn có tĩnh lặng không? Bạn có cảm thấy vui vẻ, sảng khoái, và tràn đầy năng lượng không?
- Sự tiến bộ: Bạn có cảm thấy mình tiến bộ sau mỗi buổi tập không? Bạn có thể thực hiện các tư thế dễ dàng hơn không? Bạn có kiểm soát được hơi thở và tâm trí tốt hơn không?
- Sự kết nối: Bạn có cảm thấy mình kết nối được với bản thân, với giáo viên, và với những người bạn cùng lớp không?
Hãy nhớ rằng, việc lựa chọn lớp học Yoga phù hợp là rất quan trọng. Nó không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện, mà còn ảnh hưởng đến cả trải nghiệm và hành trình Yoga của bạn.
Có một câu chuyện mà tôi rất không mong muốn bất cứ ai trong số chúng ta phải một lần kiểm chứng, hãy dừng lại và nhìn vào bản thân mình một chút nhé:
Hồi trước, tôi cũng từng là “con nghiện” của những lớp Yoga “chanh sả” đấy. Cứ phòng tập nào sang chảnh, giáo viên “mình hạc xương mai”, check-in sống ảo “mệt nghỉ” là y như rằng có mặt tôi. Facebook, Instagram ngập tràn ảnh tạo dáng uốn éo đủ kiểu, nào là backbend (uốn lưng) như cái cầu vồng, nào là xoắn người như dây thừng.
Nhìn thì đẹp mắt thật đấy, nhưng thú thật là nhiều khi tôi cũng gồng mình, ép cơ thể vào những tư thế khó nhằn mà mặt mũi nhăn nhó. Mà khổ nỗi, lúc ấy “cuồng sống ảo” quá nên cũng chẳng để ý gì đến hơi thở hay cảm nhận cơ thể. Cứ thấy “pose” được dáng khó là thấy “ngầu” rồi!
Rồi một hôm, trong một lần cố thực hiện động tác xoắn người “thần thánh” cho bằng chị bằng em, tôi bị chấn thương lưng. Đau điếng! Phải nằm bẹp dí một chỗ, uống thuốc giảm đau suốt ngày mà vẫn không thấy đỡ. Lúc ấy, bên cạnh nỗi đau thể xác, tôi còn cảm thấy hụt hẫng, chán nản vô cùng. Mọi dự định, kế hoạch đều phải gác lại.
Trong những ngày tháng nằm nhà dưỡng thương, tôi bắt đầu suy nghĩ nhiều hơn về bản thân mình. Tôi tự hỏi: “Mình tập Yoga để làm gì? Để có sức khỏe, hay để khoe mẽ trên mạng xã hội? Mình có thực sự hiểu về Yoga, hay chỉ đang chạy theo hình thức bên ngoài?”
Tôi tự nhủ rằng sau này sẽ cẩn thận hơn, sẽ không bao giờ ép buộc cơ thể quá sức nữa. Nhưng khi sức khỏe hồi phục, tôi lại nhanh chóng quên đi bài học đau thương đó. Tôi vẫn tiếp tục đến những lớp học Yoga “chanh sả”, vẫn mải mê với những tư thế khó nhằn, và vẫn thích thú với việc “khoe khoang” trên mạng xã hội.
Phải đến khi tôi gặp cô Phương, một giáo viên Yoga với tâm hồn bình yên và cách tiếp cận Yoga hoàn toàn khác biệt, tôi mới thực sự “thức tỉnh”. Cô Phương không chỉ dạy tôi về các asana, mà còn dẫn dắt tôi vào một hành trình khám phá nội tâm, nơi tôi học cách lắng nghe cơ thể, hơi thở, và tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
Tôi bắt đầu tìm đọc những cuốn sách về triết lý Yoga, về nguồn gốc và ý nghĩa thực sự của bộ môn này. Tôi nhận ra rằng, Yoga không chỉ là những tư thế bên ngoài, mà còn là một hành trình phát triển bên trong. Yoga là cách để chúng ta kết nối với cơ thể, hơi thở và tâm trí, tìm kiếm sự cân bằng và hài hòa trong cuộc sống.
Tôi đã quyết định trở lại với Yoga với một tâm thế hoàn toàn khác. Tôi không còn chạy theo những lớp học “chanh sả” nữa, mà tìm đến một nơi bình yên hơn, nơi giáo viên chú trọng đến kỹ thuật và an toàn, khuyến khích học viên lắng nghe cơ thể. Tôi học cách cảm nhận hơi thở, thả lỏng cơ thể, và tìm kiếm sự tĩnh lặng trong tâm hồn.
Giờ đây, tôi không còn ham hố những tư thế quá khó chỉ để up Facebook nữa. Tôi tập Yoga vì muốn yêu thương bản thân hơn, vì muốn tìm thấy sự bình yên và cân bằng trong cuộc sống. Và tôi nhận ra rằng, hành trình Yoga đích thực không phải là chinh phục những đỉnh cao bên ngoài, mà là khám phá những kho báu bên trong chính mình.
Hãy luôn nhớ điều này để biết yêu thương, trân trọng cơ thể và tìm về những giá trị thật của yoga bạn nhé
“Yoga is the journey of the self, through the self, to the self.” – The Bhagavad Gita (Yoga là hành trình của bản thân, thông qua bản thân, để đến với bản thân. – Kinh Bhagavad Gita)
ĐỌC THÊM: BÍ MẬT VỀ MỐI LIÊN HỆ GIỮA THÂN THỂ, TÂM TRÍ VÀ TINH THẦN TRONG YOGA
Kết luận
Vậy là chúng ta đã cùng nhau đi qua một hành trình thú vị, khám phá thế giới đa sắc màu của Yoga, từ những giá trị cốt lõi đến những biến tướng trong thực tế.
Có thể thấy, việc phân biệt “Yoga đích thực” và “Yoga thương mại” không phải luôn dễ dàng. Nó không chỉ đơn giản là nhìn vào hình thức bên ngoài, mà còn đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về triết lý, phương pháp, và mục tiêu của Yoga.
Quan trọng hơn cả là bạn phải nhận thức được mục tiêu và nhu cầu của chính mình. Bạn đến với Yoga vì điều gì? Bạn mong muốn nhận được gì từ Yoga? Hãy tự trả lời những câu hỏi đó và lắng nghe tiếng nói bên trong của bạn.
Yoga là một hành trình cá nhân. Không có con đường nào là “đúng” hoặc “sai”, chỉ có con đường phù hợp hoặc không phù hợp với bạn. Hãy tìm hiểu, khám phá, và trải nghiệm để tìm ra lớp học, giáo viên, và phong cách Yoga thực sự mang đến cho bạn niềm vui và sự tiến bộ.
Dù bạn chọn con đường nào, hãy nhớ rằng Yoga là món quà tuyệt vời dành cho thân và tâm. Hãy tận hưởng hành trình này và khám phá những tiềm năng vô hạn bên trong chính mình!
